2005 Anno & Lida
Verslag van het bezoek van Anno en Lida aan Marjan in Boukombé in Benin.
Zaterdag 28 mei was het zover. Op naar Brussel voor de vliegreis met Afriqiyah Airlines via Tripoli, een tussenlanding in Niamey(Niger) naar Cotonou in Benin. 4 uur later dan verwacht kon Marjan ons verwelkomen. Ze had een kamer voor ons geregeld in het Codiam, een door nonnen geleid hotel. Na 3 uur slaap vertrokken we met de auto richting Boukombé, een ritje van ca 650 km.
De cultuurschok was er snel. Het leven speelt zich af aan de rand van de weg. Grauw, rommelig, viezig, maar mooie gekleurde mensen. Vrouwen met ontzettend veel spullen op hun hoofd. Benzine wat in grote flessen zo aan de rand van de weg wordt verkocht. Allerlei groentes en fruit. Ontzettend veel houtskool in grote zakken. Aanmaakhout. Overstekende geiten, grazende koeien enz.
We wisten ook gelijk waar we voor kwamen. Alle projecten van Stichting Aktie Benin bezoeken en goed weten, wat Marjan haar werkzaamheden zijn. Kijken en voelen hoe de mensen reageren en misschien een antwoord vinden op de veel gestelde vraag of hulp wel zin heeft, of het geen druppel op een gloeiende plaat is en wie help je.
Eigenlijk na 1 dag, maar zeker na 2 dagen waren we erachter, dat St.Aktie Benin vertegenwoordigd door Marjan ontzettend goed en zinnig werk doet. De mensen zijn blij met haar. De hulp, die ze biedt is een druppel, maar niet één op een gloeiende plaat, maar een oliedruppel in het water. En op de vraag, wie je helpt: degenen, die op je pad komen. Simpel en oh zo doeltreffend.
Vele mannen, vrouwen en kinderen ontmoeten, waarvan we het altijd knap vonden, dat Marjan alle namen wist. Nu, wij noemen de plaatsen en namen ook vrij vlot, het heeft indruk gemaakt en het zit in ons geheugen gegrift.
We beschrijven hierna onze belevenissen per dag. Eerst willen we kwijt, dat we ontzettend blij en dankbaar zijn, dat we dit hebben mogen meemaken. Tevens willen we Marjan bedanken voor haar gastvrijheid, uitleg en geduld.
Last but not least willen we zeggen, dat we nog enthousiaster zijn geworden om het doel van Stichting Aktie Benin, het bevorderen van de gezondheidszorg en scholing, mee te helpen te verwezenlijken door hier in Nederland geld en goederen in te zamelen, zodat het werk daar door kan blijven gaan. Ook uw hulp is meer dan welkom.
Zondag 29 mei.
De eerste stop was om diesel te tanken de tweede om fruit te kopen en de derde stop was bij Huize Thony, een tehuis waar moeders met een kind die ze eigenlijk niet goed kunnen opvoeden, worden opgevangen en waar ze leren hoe ze hun kind moeten verzorgen. Jacqueline (14 jaar) en haar 7 maanden oude zoontje Gaston, zijn op kosten van FSAB (St.Aktie Benin) naar het tehuis gegaan, omdat het kindje erg ondervoed was en dood zou gaan. Het was dan het 2e kind van de moeder wat dood zou gaan. Ze was zwanger op haar elfde en het eerste kindje is gestorven door ondervoeding. Ze is nu 14 maar nog echt een kind. Marjan vindt, dat Gaston er goed uitziet. Ik schrik, zo’n klein kontje heb ik nog nooit in mijn hand gehad. Mijn kinderen hadden bij de geboorte een molliger kontje.
We gaan verder, richting Natitingou. We stoppen bij het blindeninstituut. Christoph en Noëll zijn het meest aanwezig en ze zijn erg blij, dat Marjan er is. Aanraken en voelen wilden ze ons en ze herhaalden onze namen. We bekijken de slaapzalen, die met blauwe muskietennetten een fleurig geheel geven. De douches en wc’s zijn minder, die mogen wel opgeknapt worden. We beloven, dat we volgende week zaterdag weer langs komen en dan langer, zodat we ook kunnen kaarten.
Na Natitingou verandert de weg van een asfaltweg in een rode gravelweg. Het is een prachtige omgeving vrij open met heuvels etc. Onderweg wat kleine plekjes om te wonen. Tegen half vijf zijn we in Boukombé. Eerst komen we langs het Centre de Santé en in het dorp worden we al door verschillende mensen uitbundig begroet.Op het erf maakten we kennis met Nicaise, de schoonmaker, de 2 nachtwachten en de opzichter van het bouwbedrijf, die hier een slaapplaats heeft in het magazijn.
Het terrein en het huis waar Marjan woont is super. Wij hebben een waar “hotelletje”, met een echte douche en wc. Wie had dat durven dromen na alles wat we tot nu toe gezien hebben. Na nog heel veel gekletst te hebben duiken we om 23.00 uur ons bed in. Het is nog erg warm.
Maandag 30 mei.
Wij slapen tot 8.00 uur, Marjan is dan al bezig patienten te behandelen. Het zijn mensen, die zeer arm zijn en niet naar het Centre de Santé kunnen, omdat ze geen 500 FCFA (EUR. 0,75) hebben. Bij Marjan zijn het consult en de medicijnen bijna gratis. Er wordt een zeer kleine bijdrage gevraagd.
Dit is nog wel een probeem en Marjan gaat dit met Dr. Moussa (staatssecretaris Gezondheidszorg) bespreken. We willen niet, dat mensen niet geholpen kunnen worden, omdat ze dus echt helemaal geen geld hebben, maar we willen ook niet, dat het zomaar gratis is. Er moet eigenlijk iets tegenover staan.
Er is, naast wat vrouwen met kinderen, een vrouw met een zeer vreemde uitslag. We gaan na het ontbijt lopend naar het CdS (Centre de Santé) via het gemeentehuis, de burgemeester was er echter niet, de kleermaker (Sonja, de vrouw van Albert) die van ons de maat neemt voor een panje en een bloes. Ook kwamen we nog langs een jongetje van een jaar of drie/vier, die op een hoop zand zat te spelen. Ondervoed en stinken. Totaal geen toekomst.
Pap gegeten bij een vriendelijke mevrouw van de kerk, die langs de weg staat. Het was te eten, maar het leek op behangplaksel. Onderweg ook nog veel begroetingen. In het CdS veel handjes geschud, zoals die van Dr. William, de drieling gezien, die in december is geboren en het huidige oude lab bekeken.
Ife (betekent schaamte, hetgeen genoeg zegt) maakt indruk op mij. Hij houdt met Firme het ziekenhuisterrein schoon. Hij is 14 jaar en eigenlijk is het kinderarbeid, maar zo zie ik het niet. Nu is hij zinnig bezig en verdient geld om te kunnen eten.
Nog even in het huisje van Salma (hoofd kraamzorg) geweest. Daar ook nog het hoofd van de Mavo ontmoet die boos was omdat Marjan niet op een uitnodiging voor een feestje was ingegaan.
Lopend terug.
Even een anekdote…… Marjan en sleutels……… voor degenen, die Marjan kennen. Teruggekomen in huis, paniek. De sleutels van het magazijn zijn er niet. Iedereen zoeken. Albert gaat naar het CdS, misschien liggen ze daar. Dus niet, ze liggen toch in huis. Anno op de fiets van Marjan Albert waarschuwen, dat ze gevonden zijn. Een mobieltje was toch handig geweest.
‘s Middags een fikse onweersbui, de regenperiode begint eraan te komen. Er zijn geen mensen op straat en dus zijn er weinig patienten.
Marjan heeft genoeg werk te doen, want de administratie moet ook gebeuren.
Macaroni met ham en geraspte kaas gegeten.
Dinsdag 31 mei
Vroeg op, we gaan met Salma en de moeder van de drieling (Mama Triple) naar haar Tata Somba om te zien hoe ze daar woont om te kunnen beoordelen of ze over 4 week terug kan met haar kinderen.
Als wij op het CdS aankomen, zien we een zielig hoopje vrouw met een doodziek kind zitten. We informeren wat er is. Wat blijkt, het kind is door Dr. William onderzocht en het moet eigenlijk voor een bloedtransfusie naar het ziekenhuis in Natitingou. De vrouw heeft hier geen geld voor en ze zit nu maar wanhopig te wachten, waarop? Eigenlijk nergens op, want in het CdS wordt ze echt niet geholpen. Maar dan is er Marjan. Zij overlegt met de arts welke medicijnen met welk infuus nodig is. Het kan niet wachten totdat wij weer terug zijn. Marjan snel naar huis om alles bij elkaar te zoeken in haar prive apotheek. Toen we na het bezoek aan de woning van de drieling terugkwamen lag het kindje al aan een infuus.
Na wat oponthoud vertrekken we met de auto naar de tata. Mama Triple heeft haar mooiste panje aan, die ze van de moeder van Marjan in dec. heeft gekregen. Ook heeft ze heel trots voor het eerst een bh om. Die heeft Salma haar gegeven. Het is spannend of de moeder haar woninkje wel kan vinden, want ze was nog nooit eerder op reis geweest. Zij was voor de bevalling richting CdS gelopen. Toevallig onderweg opgepikt door een passerende verpleegkundige, anders waren de kinderen langs de weg geboren en overleden. Ze wogen maar 11 ons bij de geboorte.
Maar toch, we komen er, na nog een stuk lopen, omdat het niet verder gaat met de auto.
Ik dacht, dat het een heftig weerzien zou worden. Mama was immers 5 maand niet thuis geweest. Emoties dacht ik, maar ze waren niet te zien. Niet bij mama en niet bij de andere kinderen van haar. Ik vond het bijna dierlijk.
Salma vraagt, wie de oudste zoon is. Ze moet hem toestemming vragen om de moeder een anticonceptiemiddel te kunnen geven, dat 3 tot 5 jaar werkt, omdat haar man niet meer leeft. Het is onverantwoord, als ze binnenkort weer zwanger wordt. Ze is zelf 33 jaar en heeft nu 10 kinderen. De zoon vindt het prima.
Bij het zien van de tata valt ons op, dat het riet op haar gedeelte van de tata zeer slecht is. Zij zit een beetje apart, omdat ze als het ware verstoten is, omdat haar man overleden is. Het riet moet vervangen worden, voordat ze naar huis kan gaan.
Nog een vreemd gebeuren naar onze westerse maatstaven: Mama triple maakt haar tas open, grabbelt er wat in en gooit 3 dingen op de grond. Het is een dekseltje van een medicijnpotje, en 2 plastic potjes. 3 kinderen rapen het op. De rest kijkt toe en heeft dus niets. Geen gekrijs of gemekker. Het is gewoon zo.
Salma legt uit, dat mama Triple niet genoeg’ speeltjes’ heeft en niet wil kiezen, wie ze wat geeft. Vandaar dat ze het op de grond werpt. Ook dit lijkt dierlijk.
We moeten weer terug. We krijgen wat eieren mee als dank en mama triple krijgt ook wat geld mee. Op de terugweg naar de auto komen we nog langs een oude vrouw die zich naar ons pad had gesleept. Ze wil alle kinderen even in haar handen hebben. Een soort magie. Ze wil dat de kinderen weer naar het CdS gaan om nog verder aan te sterken. Eigenlijk wilde ze zeggen, dat de kinderen maar niet meer naar huis moeten komen . Een zeer wijze vrouw met een tand door de onderkin. Zij toonde emotie en bedankte Marjan. Geweldig!!!
Eenmaal terug wachten er weer vele patienten bij Marjan haar huis. Ik doe wat hand en spandiensten. De dokter had weer iemand met een kluitje in het riet naar de infermier gestuurd, die vervolgens iets voorschreef wat Marjan niet in voorrraad heeft. Er is sprake van samenwerking, maar het verloopt nog niet vlekkeloos. Er zit eigenbelang bij de infermier bij. Hij krijgt nl 15% van de medicijnen, die hij voorschrijft, maar natuurlijk niet als de medicijnen van Marjan komen.
Eind van de middag met Albert naar een dorpje in de buurt geweest waar een ziek kind zou zijn. (dit wordt een belangrijk gezin voor ons, komt telkens weer op ons pad)
Vlak nadat we aankwamen begon het ontzettend hard te regenen. Het werd dus ook een kleine visite. Bovendien bleek dat er nog 2 kinderen ziek waren en ook de moeder heeft ontzettende opgezette okselklieren.
We hadden deze avond geen zin om eten te koken en hebben daarom wat rijst met een soort kaassausje gehaald uit de plaatselijke ‘cafetaria’.
De komende nacht zouden we koel kunnen slapen want er was een airco geplaatst in onze kamer.
Woensdag 1 juni.
Vandaag wordt het een drukke dag. Er staan veel bezoekjes op het programma zodat we een goed beeld krijgen van het leven in Benin.
We vertrokken, nadat er eerst nog snel 2 patienten waren behandeld, vroeg in de morgen naar Sonta. Sonta was 1,5 jaar geleden voor ons de eerste kennismaking met de Stichting Aktie Benin. Via de Salvator-Maria kerk was er voor gezorgd dat het nieuwe schooltje in Sonta geverfd kon worden. We zouden gewoon een bezoekje brengen aan de school, maar Marjan had ons voor de gek gehouden.
Vandaag is namelijk de opening van de school met alle hotemetoten erbij en wij zijn de eregasten. We reden via Manta, Kobli naar Nhadonta en toen een landweggetje van 6 km op naar Sonta. Onderweg wist Marjan soms niet of we nog goed zaten, maar achteraf bleek dat ze steeds de juiste keus had gemaakt.
In Sonta werden we met tromgeroffel ontvangen. Marjan herkende heel snel Thomas die zo te zien helemaal genezen was. We werden voorgesteld aan allerlei ‘belangrijke’ mannelijke personen.We hebben een lesje rekenen en taal gezien.
Vervolgens een ereplaats naast de directeur van de school. Een paar vrouwen dansten enkele dansjes. Tromgeroffel klonk tussen door. Ook was er een muziekinstallatie geplaatst middels een generator. Er waren verschillende toespraken. Ook Marjan sprak enige woorden.Daarbij werd een wereldbol overhandigd. Er werd weer gedanst. Vervolgens kregen we een snelle rondgang door de school en werden we in een klaslokaal gezet waar we een 4 gangenmenu kregen voorgeschoteld. Half drinkglas whisky erbij, rijst, een of andere deeg (yam), iets wat uit een bakje kwam, een of andere pinda olieachtige saus, varkensvlees, visschubben, kippepootjes. Gekoelde drankjes o.a. bier. Pinda’s en koekjes. Kortom het moet hun een vermogen hebben gekost om ons dat allemaal voor te schotelen.
Na het eten werd er weer gezongen hebben we gedanst etc. Intussen mochten de overige mannen de restjes van ons opeten. Daarna kwamen de kinderen aan de beurt. We werden erop attent gemaakt dat er een inentingsronde aan de gang was voor gele koorts. Er werd zo te zien niets geregistreerd. Toen we wilden vertrekken kwam de directeur bij ons en wilde ons als dank een geit aanbieden. Marjan heeft gezegd dat ze die later wel eens zou ophalen, omdat we nog naar NATI moesten en ook geen goeie plek hadden.
De directeur kwam ook nog even met een rekening van de kosten van de genezing van Thomas.
Halverwege de middag zijn we vertrokken naar Tanquieta. In Tanquieta hebben we een groot stervormig missieziekenhuis bezocht. Het ziekenhuis is gesticht door nonnen uit Italie. Jaarlijks ontvangen ze nog steeds een zeer groot bedrag uit Italie. Het is het enige ziekenhuis in de wijde omtrek waar blanke artsen werkzaam zijn. Het is dan ook het beste ziekenhuis in de buurt en ondanks het feit dat het er al 25 jaar staat ziet het ziekenhuis er zeer verzorgd uit. Vervolgens zijn we verder gereden naar Natitingou.
In Nati hebben we 2x het ministerie bezocht om Emile te ontmoeten. Hij was er echter steeds niet. Wel hebben we Le Bon Samaritain bezocht die een weeshuis onderhoudt voor ongeveer 45 jongens en meisjes en het zo te zien prima voor elkaar heeft. St.Aktie Benin heeft eerder voor matrassen, lakens, kleding en zeep gezorgd. Het zag er echt gezellig uit met zelfs afrikaantjes in de tuin. Deze barmhartige samaritaan zoekt overigens nog vrijwilligers die in de zomervakantie kunnen assisteren. Kost en inwoning zijn gratis.
Even komt de gedachte bij ons op, dat je het als wees maar getroffen hebt, zo mooi.
In Nati hebben we ook nog de moeder van Joseph bezocht. Hij volgt op kosten van de stichting een opleiding in Cotonou. Daarvoor moest hij wel 5 jaar jonger gemaakt worden en zelfs nog weer een middelbaar schoolexamen doen omdat hij nu een andere identiteit had. Nog enkele kinderen bezocht, die op kosten van de stichting naar school gaan. Allemaal even met Marjan op de foto voor de betreffende geldschieters. Verder de markt bezocht om brood te kopen en de zelfbediening om wat spulletjes te kopen. Bij een Nederlands sprekende man hebben we nog een rugzakje gekocht en 2 Afrikaanse spellen, een souvernir voor de kids. Toen snel terug om voor het donker thuis te zijn. Daar zaten natuurlijk al weer patienten te wachten. Als avondeten hebben we lekker gegeten van de verse ‘Franse’ stokbroden met een salade van witte bonen en tonijn (uit blik).
Reisverslag Anno en Lida Deel 2
Donderdag 2 juni
Vandaag op de brommer van Jonathan Anno met Lida achterop naar de Tata Somba’s geweest, samen met Jonathan en Marjan, die op de brommer van Marjan zijn. De bezochte Tata’s liggen allemaal buiten het dorp.‘s Morgens hebben we er 3 bezocht. Ons eerste bezoek is weer aan het gezin waar we eergisteren voortijdig zijn vertrokken vanwege de hevige regenval. Vanaf nu noemen we dit gezin ‘familie mama Agnes’. In het gezin zijn 3 kinderen ziek, diarrhee, ondervoeding, wormen. Verder kan een van de zoons, Constantin, niet naar school omdat hij geen nieuwe schriften kan aanschaffen. Oorzaak van dit alles is de zieke moeder. De moeder kan door haar ziekte niet meer werken, waardoor er geen extra inkomsten zijn. Deze extra inkomsten zijn nodig voor hun dagelijks eten en om de kinderen naar school te laten gaan. De moeder is moe, doodmoe. Ze heeft sterk opgezette okselklieren, maar ze vindt dat haar kinderen naar school moeten en ze doet er alles aan om drie kinderen naar school te laten gaan. Alleen het lukt nu niet meer. We spreken af dat ze ’s avonds medicijnen bij ons kunnen afhalen.
Intussen kwam iemand vragen of we ook nog bij zijn Tata langs konden komen. Hier troffen we een ernstig ziek kind aan. Ook bij deze Tata schenkt Marjan weer veel aandacht aan hygiëne en het drinken van gekookt water. Sommige kinderen hebben schurft en daarvoor krijgen ze zalf. Bij ons bezoek aan het verst afgelegen Tata komt er geen eind aan de patienten. Op een bepaald moment hadden zich wel 40 bewoners om ons heen verzameld. Ook hier ontzettend veel armoede en ondervoeding, wormen etc. Het is allemaal erg triest om te zien.
Met de kinderen hebben we veel lol gehad omdat er foto’ s gemaakt mochten worden die ze vervolgens konden bekijken. De baas op deze Tata hield er 2 vrouwen op na. Marjan heeft hem zeer indringend verteld dat dat eigenlijk niet kan met zoveel armoede, dat hij er dan ook verantwoordelijk voor was. Hij knikte maar wat, vond het waarschijnlijk wel best zo. Ook hier hebben we iedereen weer een wormenkuur en vitaminetabletten gegeven.
’s Middags zijn we samen met dominee Bernard op de brommer naar een ander dorp geweest om zieken te bezoeken. Deze Tata’ s lagen op ongeveer 15 km afstand, ver van de bewoonde wereld.
In de eerste Tata treffen we een jonge vrouw, Pascalin, 37 jaar, 8 jaar ziek en al 2 jaar niet meer gelopen. Toch had ze ondanks haar ziekte het afgelopen jaar nog een kind op de wereld gezet. Ze had ernstig bloedarmoede en doorligplekken.
In de Tata ernaast leefden 3 weeskinderen, die veel bij hen waren. Ze werden wat opgevoed door hun oudste broer. En toen brak er een geweldig onweer los en gingen we met zo’n 20 mensen een donkere hut van 4 x 4 meter binnen. Hier deed een zeer verstandige man het woord. Hij legde alle problemen op hun Tata aan ons voor.
- 1.de gezondheid van de mensen
- 2.sommige kinderen gaan niet naar school
- 3.ze hebben geen kleding
Voor alles proberen we een oplossing te zoeken.
We hebben in de donkere hut besloten om als een soort pleegouders op afstand te gaan fungeren voor de weeskinderen om het zo mogelijk te maken dat ze een betere toekomst krijgen.
Er was ook nog een oude vrouw die niet meer kon kauwen doordat er een gezwel in haar keel zat, maar helaas ze was door ons niet te helpen.
Nadat we veel foto’s hadden genomen van onze nieuwe pleegkinderen en de rest van de mensen moesten we nog verder de bush in om een gezin te bezoeken. Ook hier een vrouw met ernstige bloedarmoede, ondervoede kinderen, slecht drinkwater, wormen etc. Deze familie was erg apathisch. Een heel verschil met familie ‘ mama Agnes’.
Daarna met een noodgang terug naar Boukombe omdat het al snel donker werd.
Thuis zitten nog veel patienten te wachten. O.a. patienten die we vanmorgen hebben bezocht maar voor wie we niet voldoende medicijnen hadden. Die moeten nu in het pikkiedonker nog naar huis lopen. Ik schat ongeveer 5-10 km. Constantin was er ook met zijn broertje en de medische kaart van Chantal, z’n zusje. (van familie mama Agnes). We hebben hem 6 schriftjes en 3 pennen meegegeven, want hij kon niet naar school, omdat hij geen schrift meer had en deze door geldgebrek niet kon kopen. We zijn vandaag geconfronteerd met het harde, meedogenloze leven op het platteland, maar ook met mensen die hard willen werken aan een betere toekomst en zich daarbij zelf helemaal wegcijferen.
Reisverslag Anno en Lida Deel 3
Vrijdag 3 juni
Zoals elke morgen ook vandaag weer veel patiënten op het spreekuur.
Constantin was er ook weer. Hij had bovendien 6 zieke kinderen met enkele moeders uit zijn buurt meegenomen. Hij kent de weg naar Marjan immers. Maar waarom was hij niet naar school? Bij navraag bij Constantin bleek dat hij ook nog 100 FCFA ( 15 Eurocent) voor school moest betalen, alleen hij durfde het ons niet te vertellen. Wij hebben hem gauw 200 gegeven, omdat hij de mensen uit zijn buurt zo helpt.
Tussen de middag hebben we couscous gegeten met eieren uit Benin en makreel in tomatensaus uit een Hollands blikje.
’s Middags zijn we begonnen om het nieuwe magazijnhokje in te richten. Comlang, de bouwvakker, had hier nieuwe stellingen voor gemaakt. Het oude magazijn komt nu langzamerhand leeg zodat het kan worden ingericht als meisjesinternaat voor meiden uit de regio die in Boukombé naar de MAVO kunnen gaan.
Na gedane arbeid zagen we er niet uit van de viezigheid en al het zweet.
Aan het eind van de middag heeft Lida nog een spellletje gespeeld met de pleegkinderen van Yvette, die op dit moment dagelijks langskomen om verzorgd te worden aan de open wonden op hun benen.
Als avondeten een soort pannenkoek gegeten met ananas ertussen(stroop en gele suiker konden we niet vinden) zodat het wat minder droog was. Smaakte wel aardig.
’s Avonds kwam Constantin nog eens langs. Nu met zijn oudere zus Agnes. Hij moest nog iets navragen en hij meldde dat zijn zus en hijzelf ook diarree met bloed erbij hadden. Marjan heeft ze een amoxikuur gegeven. Agnes gaf ook aan, dat ze op het schoolbord niets kan lezen.. Ze schrijft alles van een ander meisje over. Agnes moet dus eigenlijk naar een opticien maar die is alleen in Nati. Ze moet zich voorlopig dus maar even behelpen.
Zaterdag 4 juni
Als ontbijt hebben we vandaag de overgebleven “pannenkoeken” van gisteren gegeten.
Ook in het weekend veel patienten op het spreekuur bij Marjan. Zelfs zoveel dat we op een bepaald moment hebben gezegd dat ze vanavond maar terug moesten komen want wij zouden om 10 uur op een voorlichtingsbijeenkomst zijn.
We zijn na een stevige regenbui naar de voorlichtingsbijeenkomst in Nata gegaan De bijeenkomst was georganiseerd door de UFeDeB (Union des Femmes pour le Développement de Boukombé) , een vrouwenorganisatie hier uit de regio, die in 2003 is opgericht en waarvan er inmiddels 700 vrouwen lid zijn.
Door de hevige regenval van vanmorgen waren er om 10 uur nog niet veel vrouwen, maar gaandeweg kwamen er steeds meer. Sommigen moesten meer dan 35 km door de bergen lopen. Tijdens het wachten wordt er veel gezongen en gedanst.
Ze zingen: Vrouwen van de UFEDEB, zijn we er? Nee, de regen maakt, dat we laat zijn. Als er weer een paar aan komen lopen, worden ze hartelijk zingend begroet.
Ook zingen ze: Wij vrouwen, we willen niet alleen gesensibiliseerd maar ook gealfabetiseerd worden. We zijn geen blinden. De toekomst is voor ons!
Zo kunnen ze het wel opbrengen om 4 uur te wachten. Omdat wij niet zo veel tijd hebben, begint Josephine, de presidente, met de voorlichting. Ze hamert erop, dat het zeer belangrijk is, dat je je kind aangeeft bij de geboorte. Anders bestaat je kind gewoon niet en dat heeft weer gevolgen voor de studie, examen en baan. Een identiteit is zeer belangrijk. Dus geef je kind een eigen naam (vele kinderen hebben inderdaad geen naam) en zorg voor een geboortebewijs. Het bedrag ad 7000 FCFA is vaak een probleem. Als je het geld echt niet hebt, is het belangrijk, dat je in ieder geval een carnet hebt met de naam erop. Deze krijg je altijd, als je in een Centre de Santé bevalt. Dus ga dan in ieder geval in een CdS bevallen.
Het heeft indruk op ons gemaakt, de krachtige vrouwen en bijzonder, er waren ook enkele mannen onder het gehoor.
Tegen twaalf uur vertrokken naar Nati. Daar hebben we eerst 2 balen rijst gekocht en vervolgens Comlan naar huis gebracht. Marjan moest eerst even met Comlan zijn vrouw praten en haar vertellen dat hij in Boukombé echt niet vreemd ging, maar dat hij zich zeer verantwoordelijk voelde voor zijn gezin.
Vervolgens naar de cyber om een column naar Nederland te mailen en Anno te laten internetten.
Marjan en Lida deden intussen wat boodschappen. Marjan kreeg tijdens het winkelen te horen dat ze hun huis hadden verkocht, hetgeen tot grote blijdschap aanleiding was.
Toen naar de blindenschool gegaan waar we spelletjes met de kinderen zouden gaan doen. We hebben enkele spelletjes pesten met ze gedaan. Voor Noël hebben we nog een brief voorgelezen van Sylvester uit Nederland.
Toch allemaal schrijnend zoals de blinde kinderen daar het weekend doorbrengen.
Na de blindenschool snel naar de woning van de monteur van Marjan’s auto. Hier woont een meisje dat op kosten van de Stichting naar school gaat.
Vanaf daar naar de onderminister op het gebied van gezondheidszorg, in een gebied zo groot als Nederland. Hij was thuis en we mochten bij hem naar binnen. De nodige plichtplegingen gedaan en een heerlijk glaasje Martini gedronken.
Vanaf de onderminister gingen we naar een medewerker van het ministerie, die ”op de berg” woont. Ook daar wonen enkele kinderen die naar school gaan op kosten van de stichting. We zouden er ook eten maar zijn vrouw was nog aan het werk in de stad.. En paps was vast niet van plan om zelf te gaan koken. We hebben alle lekkere dingen die we hadden gekocht voor de bereiding van het diner maar voor ze achtergelaten.
Tegen half 6 snel terug naar Boukombé. Daar nog snel even een zak rijst afgegeven bij Constantin en Agnes + de beide ouders en broertjes en zusjes. Ze waren dolblij met de rijst. Agnes vroeg nog aan Lida of ze niet een hele dag bij haar op de tata kon komen.
Thuis vers gekocht brood met salade gegeten, nadat Marjan eerst nog de weggestuurde patiënten van vanmorgen heeft behandeld.
Het was voor ons vandaag geen vrije zaterdag (ook niet voor Marjan) maar eentje waarin we zeer veel indrukken hebben opgedaan en van hot naar haar zijn gerend.
Zondag 5 juni
Rustdag, dus geen patienten. Er kwamen wel een paar aan de poort, maar gezegd, dat ze morgen om 8.00 uur weer terug kunnen komen. Om 10.00 uur op de fiets naar de kerk. Het was al bezig, want van 9.00-10.00 uur hebben ze bijbelles. Het was druk, ook veel kinderen. Het is een kleine kerk zonder franje. Hij ziet er niet echt mooi uit.
Na afloop van de bijbelles kunnen de mensen nog vragen stellen. Hier wordt echt gebruik van gemaakt, het is bijna therapeutisch. Ook kwam er een man aan bod, die vrij veel frustaties had, dat er niet naar hem geluisterd wordt. Ds. Bernard was er wel, maar een vrouw had de leiding bij de bijbelles, zij beantwoordde heel professioneel de vragen. Op een gegeven moment begon het bidden. Na het bidden werd er heel veel gezongen, geklapt en gedanst. Ik heb ook meegedaan, voelde me er eigenlijk wel thuis. Dat konden ze wel waarderen. De dominee had geen preek, hij zei, dat de femmes de preek zouden doen. Hij bedoelde Marjan en mij. Marjan begon met educatie. Ze vertelde, dat je heel goed de eierschalen kon fijnmalen en dan door het eten kon doen. Dit voor de calcium. Ook vertelde ze, dat hun gebed was verhoord, want hun huis was verkocht en Jetse komt dus 7 okt. Applaus.
Ik heb hun bedankt, dat ik dit mee mocht maken en dat ik wat ik gezien had afgelopen week, de mensen in Nederland zou laten zien en zo hoopte, dat wij iets voor hun kunnen doen. Maar wij kunnen ook van hen leren, want zoals zij kerk-zijn: GEWELDIG. Zo heeft God het bedoeld. Er zijn voor elkaar. Niet alleen praten over God en bidden tot God, maar doen!
Bernard gaf nog aan, dat we gingen bidden voor de mensen uit de Pays Bas voor een goede reis en voor Marjan en het goede werk, dat ze doet. Er begon inderdaad een man hardop te bidden voor ons dus, heel bijzonder en ds. Bernard nam het over. Iedereen bidt hardop door elkaar. Weer een bijzondere, warme ervaring.
Om 12.30 waren we weer thuis. Bekaf. Gegeten en het paillotte schoon gemaakt, want we hadden de vrouwen van de kerk uitgenodigd, om te komen vertellen over hun problemen. Even na vieren kwamen ze. Er waren al snel 28 vrouwen. Ds Bernard was er ook, maar hij zou met Anno iets doen, want dit was toch echt vrouwen onder elkaar. Anno is op een gegeven moment met hem op de brommer langs verschillende mensen geweest. Na een kop thee te hebben gedronken (au, heet, dat kennen ze niet) met een snoepje met een papiertje (ook al heel vreemd), heb ik geluisterd naar hun problemen. Zij doen erg veel aan diakonie en daarvoor hebben ze natuurlijk ook wel geld nodig. Ze willen heel graag een koelkast, zodat ze gekoelde spullen kunnen verkopen. Van de opbrengst kunnen ze dan weer goed werk doen. Marjan en ik hebben spontaan beloofd, dat wij eerst wel kunnen zorgen, dat ze op de markt kleding uit de container mogen verkopen. De opbrengst wordt dan verdeeld voor het werk van Marjan en van de vrouwen van de kerk.
Verder hebben we weer veel gezongen, gedanst en gebeden. De vrouwen hebben echt wel conditie. Ook kreeg ik een stok en 2 bakjes. Dit was een teken, dat ik echt één van hen ben. Goed gevoel. Op het laatst hebben we echt Afrikaans gegeten. Heerlijk rijst met vis en een saus, alles lekker met de handen direct uit de pan gegeten.
Ik heb echt een ontzettend respect voor de vrouwen daar. Zij hebben me daar toch een energie en ze hebben echt zorg voor elkaar.
Maandag 6 juni 2005
Vandaag hebben we de spullen uit magazijn 2 uitgezocht en naar magazijn 1 overgebracht. Je komt van alles tegen. Echt een rotklus waar je door heen moet.
Na gedane arbeid zagen we er weer niet uit. ’s Middags hebben we macaroni (zonder prutje) gegeten en ’s avonds (beschimmeld) stokbrood.<
Dinsdag 7 juni 2005
Vandaag zou het een beetje een feestelijke dag moeten worden, want Lida is jarig.
Het feest voor Lida begon ’s nachts met overgeven en in de ochtend gevolgd door overgeven en diarrhee. Oorzaak misschien toch het beschimmeld brood of waren het de wormpjes in de mango salade. Verder de hele dag thee en OPS gedronken .
Pastor Bernard kwam vandaag langs om de spullen naar onze nieuwe pleegkinderen en de zieke vrouw te brengen. Hij vervoerde de volgende zaken op z’n scootertje:een doorligbed, kleding, medicijnen, 30 kg rijst en wat speelgoed. Een pracht gezicht. Hij heeft ook nog voor Lida gebeden, opdat ze maar snel weer beter mag worden.
Anno is de hele dag alleen in de container bezig geweest.
Het was vandaag verder ook een pechdag.
’s Nachts was een stapel dozen met computers etc erin ook nog ingestort. Verder viel een mooie koffer met oogartsglazen waardoor alle ca 200 oogartsglazen door elkaar heen lagen. Het koste bijna 2 uur om alle 200 verschillende glazen weer op de juiste plek in het koffertje te krijgen.
’s Middags aardappelpuree (poeder) gegeten met pindas. ’s Avonds hebben we weer een soort oliebollen gegeten.
Op het spreekuur is vandaag ook een kindje geweest met een dikke buik. Het kindje was in het CdS niet te helpen en moest eigenlijk voor verder onderzoek en behandeling naar Nati. De moeder had echter het geld niet om naar Nati te reizen. Marjan heeft toen wat medicijnen opgezocht en is naar het ziekenhuis gegaan om met de dokter te spreken. Hij wilde eerst niets doen, maar na enkel aandringen heeft hij alsnog een punctie gedaan om het vocht (oedeem) weg te halen. Er was na de punctie echter geen vocht gekomen. De oorzaak van de dikke buik was waarschijnlijk een sterk vergrote lever. Het kind was al 2 jaar ziek maar het was nog nooit naar een dokter geweest omdat er geen geld was. De moeder had nu van Marjan haar spreekuur gehoord en had daarom maandag 19 km gelopen en omdat Marjan er niet was overnacht bij een kennis. Ze moest nu weer lopend terug zonder hoop voor het kind.
Woensdag 8 juni
Lida is weer opgeknapt, maar nog niet helemaal de oude. Om 9.00 uur hebben we een afspraak bij de lagere school van het dorp. De een na oudste groep heeft vandaag sportdag en Marjan had beloofd, dat wij zouden komen om video opnamen te maken en dat ze die dan in oktober bij Marjan kunnen zien. Echter, niet iedereen zit dan nog op school, daarom is er vanmiddag in de paillotte ook een video te bekijken voor deze groep kinderen.
De klas was verdeeld in 3 groepen op grootte. Rood de kleinsten, geel de middelsten en groen de grootsten. Het leeftijdsverschil in de klas is erg groot, want als je op school komt begin je gewoon in groep 1. En het kan zijn, dat je pas op je tiende naar school gaat, als er dan pas geld is. Elke groep had een soort yel en ze hadden er erg veel zin in. Buiten gingen de groepen in rijen van drie staan, echt het moest een kaarsrechte rij zijn. Zo gingen ze in looppas naar het sportveld, nou ja sportveld. Een koe en een zwijn moesten nog weggejaagd worden en er lag erg veel rood gravel. Eerst liepen ze enkele rondjes over de baan en deden ze op commando hanengevecht, bokkiespringen en achterover rollen.
Er was ook een estafette hardlopen. Eerst de groenen tegen de gelen en later de winnaar (groen) tegen rood. Het was voorspelbaar, dat groen zou winnen, ze waren immers veel ouder. Maar de pret zat er bij alle groepen even goed in. Dansen en zingen, net of ze allemaal gewonnen hadden.
We kregen ook nog het onderdeel hoogspringen. Dit was erg leuk om te zien. Vooral de manier waarop er gesprongen werd en het enthousiasme. Rood tegen geel en bijna had rood gewonnen. Dat was nog het mooiste.
Op het schoolplein was het inmiddels druk. Er werd gehinkeld, leuk. Er werd ook eten uitgedeeld, maar alleen voor degenen, die geld hebben. Dit was niet leuk om te zien. Op de andere school in het dorp is de contributie iets meer, maar zit er voor iedereen 1 keer eten bij in. Je krijgt de neiging om iedereen te laten eten, maar ja, dan was er lang niet genoeg.
Wel hebben we Constantin 25 CFA gegeven voor eten. Hij kwam tussen de middag bedanken en zeggen, dat hij er pap van had gekocht en het met z’n zusje had gedeeld.
’s Middags zijn we ook naar de plaatselijke markt geweest. Allemaal kleine ‘hokjes’. Sommigen worden echt kwaad, als je ze op de foto of video wil zetten. Het zijn vooral de ouderen die er erg veel moeite mee hebben. We hebben wat zeep en vis voor de tata van Agnes gekocht. Tevens 2 badlakens (dunner dan bij ons) voor Agnes en haar moeder. Die dragen ze dan als panje. Je bent dan helemaal gekleed volgens de laatste mode. Op de markt hebben we ook nog de plaatselijk gestookte tsjoek tsjoek gedronken. Het wordt gemaakt van een of andere plant en wordt 4 dagen in een grote pan gegist. Het smaakt wel verfrissend maar het ziet er niet uit.
Donderdag 9 juni
Helaas, een ziektedag gaat ook aan Anno niet voorbij. ’s Nachts vol overgave kotsen en aan de diarree. ’s Morgens leek het weer wat beter te gaan maar fietsend onderweg naar het ziekenhuis heeft hij de regenafvoerkanaal aan de kant van de weg vol gekotst. Anno is toen maar teruggegaan.
Lida en Marjan zijn doorgereden naar het ziekenhuis om het inbrengen van de anticonceptie medicijnen te filmen. De anticonceptie werd ingebracht bij de moeder van de drieling en de (zieke) mama van Agnes. Door deze anticonceptie worden ze hopelijk de komende 5 jaar niet zwanger. Het is wel een hele klus om alle medicijnen via een soort spuit in de bovenarm in te brengen. Om zeker te zijn dat ze op de juiste plaats worden ingebracht had Salma zelf een soort mal gemaakt.
’s Middag heeft Marjan met Salma de medicijnlijst nog eens doorgenomen terwijl Lida nog wat in het magazijn heeft gewerkt.
vrijdag 10 juni
Vanmorgen zijn we samen met Marjan om 7 uur op de fiets gestapt om illegaal naar een telefooncel in buurland Togo te gaan. Een prachtig tochtje van ca 6,5 km.
Een van de telefooncellen is bij een soort bar waar overigens alleen maar cola en bier te krijgen waren. Hier heeft Marjan enkele telefoontjes gepleegd. Verder hebben we daar in alle rust een ‘ vergadering’ gehouden, waarin alle zaken die nog niet waren besproken alsnog de revue zijn gepasseerd.
Na terugkeer hebben we de rest van de morgen besteed aan het inpakken van de koffers.
’s Middags zijn we met z’n drieën naar de chef van de douane geweest om hem te bedanken voor het vele goede werk wat hij voor de Stichting doet, door niet al te moeilijk te doen bij alle douane formaliteiten. Als dank hadden we een pakje thee en een flacon Axe haarshampoo voor hem meegenomen. Vervolgens naar het ziekenhuis waar we op de valreep nog het lab konden bekijken omdat we eindelijk in het bezit van de juiste sleutels waren. Het nieuwe lab ziet er erg mooi uit. Het moet heerlijk zijn om daar straks te mogen werken in plaats van in de oude bouwval.
Verder nog weer even een rondtour gemaakt over het terrein van het ziekenhuis om te bekijken wat eventueel nog verbeterd zou kunnen worden. Op de terugweg langs de couturier geweest om onze op maat gemaakte kleding op te halen. Dat van Anno was helaas nog niet klaar.
In de avond bracht Salma nog een prachtige souvenir: een tata.
Later kwam Sonja, de couturier alsnog de blouse van Anno brengen. Het zit hem als gegoten en het staat uitstekend.
Op het eind van de dag hebben we alle medewerkers van Marjan 500 CFA gegeven. Ze zijn daarna serieus in gesprek gegaan met als gevolg dat ze met een kadootje terugkwamen voor l’homme et la femme. Het was een heel mooi gebaar van ze. We hebben vandaag macaroni met jachtschotelsaus gegeten. ‘ Avonds kwam ds Bernard nog even afscheid nemen. Hij heeft nog even voor ons gebeden. Om half elf plat. We moeten morgen om half zes op en rijden dan via Nati, waar we nog iemand moeten oppikken naar Cotonou.
Zaterdag 11 juni
Vroeg weg en dat was maar goed, want nog vóór Natitingou, gaat de auto wel erg langzaam, zeker heuvel op. Een keer gestopt en na een tijdje weer geprobeerd. Hetzelfde euvel. Gelukkig komen we in Nati en Marjan gaat achterop een sjimmie naar de automonteur. Hij bekijkt de auto en beslist om de oliefilters te verversen. Het blijkt te helpen en gelukkig kunnen we de reis naar Cotonou voortzetten. Onderweg heel veel water. Regenbuien en het waren op die plek niet de eersten, want de wegen stonden echt helemaal blank. Ook nu dus oponthoud, maar tegen 17.00 uur waren we toch bij Hotel du Port. Lekker pizza gegeten.
Zondag 12 juni
Onze laatste dag in Benin. Ja, wat doe je zo’n laatste dag. Geld opmaken hoeft niet, want Marjan kan het overgebleven geld wel gebruiken. Toch moesten we nog naar een soort bazar, want we zouden nog producten meenemen om in Nederland te kunnen verkopen. De vrouw van Ange is mee in haar allermooiste panje. Iedereen moet weten, dat het een speciaal gecoated stofje is. Ze loopt de hele dag te pronken. Marjan brengt ons uiteindelijk om 18.00 uur terug naar ons hotel, waar we afscheid nemen. Ja, we zijn de 2 weken intensief met elkaar opgetrokken en afscheid nemen is dan ook moeilijk. Het zit erop, vanavond vliegen we terug. We hebben een geweldige tijd gehad, waarbij we zeer veel indrukken te verwerken hebben gekregen en we in de keuken hebben gekeken bij het werk, dat Marjan doet. Indrukwekkend en zinvol. Bedankt!
